Przegląd krojów pisma do publikacji

 

Wybierając krój do składu książki musiałam określić, czy w jakiś sposób będzie nawiązywał do dawnej typografii, czy będzie bardziej neutralny, chociaż jak wspomina m.in. Matthew Carter prawdopodobnie nie ma takich krojów, zawsze powodują one jakieś odczucia.

Krój, który byłby zastosowany musiał spełniać kilka podstawowych warunków: być czytelny, ekonomiczny, o małym kontraście, trochę odmienny od dawnej typografii, posiadać wiele odmian do tworzenia złożonej struktury tekstu. Kolejną cechą były funkcje zecerskie: kapitaliki, ligatury, cyfry tabelaryczne, cyfry nautyczne, cyfry we frakcji. Pojawiło się również pytanie czy korzystać z rozbudowanej rodziny kroju (wersja szeryfowa i bezszeryfowa) czy łączyć dwa różne kroje szeryfowy i bezszeryfowy. Zebrałam kroje w tych dwóch wariantach. Pierwszym etapem było odnalezienie krojów inspirowanych renesansową typografią. Część z cyfrowych adaptacji pojawiło się podczas opracowywania rozdziału poświęconego dawnej typografii. Skupiłam się tam jednak na najbardziej znanych przykładach, które dodatkowo nie musiały spełniać wielu warunków użytkowych w publikacji.

​

Fonty z rozbudowaną rodziną jakie znalazłam to m.in Karol i Karol Sans autorstwa Daniel Sabino z Type-Ø-Tones. Krój otrzymał „Certificate of Typographic Excellence” od Type Directors Club w 2013 roku. W odmianach szeryfowych charakterystyczne są kanciaste załamania, kaligraficzność, widoczne inspiracje krojami Brama de Doesa, Rudolpha Kocha. Kolejnym przykładem super rodziny była Alegreya i Alegreya Sans autorstwa Juana Pablo del Peral z Huerta Tipográfica, font wybrano jako jeden z 53 „Fonts of Decade” na ATypi Letter.2, nagrodzony został także „Certificate of Excellence” na Tipos Latinos 2012 Biennial. Rodzina została wydana w 2011 roku na licencji SIL Open Font. Krój szeryfowy dedykowany jest do składu długich tekstów, posiada dynamiczny rytm, adaptuje kaligrafię, ale na bardziej współczesny język. Odmiany kursywy mają przepięknie wykreślone detale, co widać mocniej w większych stopniach i w grubszych odmianach. Trzecią super rodziną tym razem bardzo wysokiej klasy jest DTL Documenta autorstwa Franka E. Bloklanda. Krój nie został oparty o renesansowe wzorce, jednak całościowo działa wyjątkowo harmonijnie i nawiązuje do holenderskiej tradycji typografii. Pierwsze projekty do kroju powstały już w 1986 roku, a dopracowywane są nawet do dzisiaj. Warto wspomnieć, że krój stosowano 10 lat w identyfikacji Rijksmuseum.

Drugim wariantem w wyborze kroju do publikacji było połączenie dwóch oddzielnych krojów (szeryfowy i bezszeryfowy). Wypróbowałam połączenia krojów różnych autorów jak i tych samych. W tej ostatniej opcji, kroje współgrały poprzez stylistykę danego autora. Ciekawymi przykładami krojów szeryfowych były: Marco – humanistyczny, kaligraficzny, inspirowany kształtami antykwy Nicolasa Jensona i Aldusa Manutiusa z XVI wieku, autorstwa Toshi’ego Omagari z TypeTogether, przepiękne kaligraficzne Rialto DF Giovanni’ego de Faccio i Lui’ego Karnera dostępne w dwóch wielkościach optycznych oraz Neacademia Sergei’a Egorov’a z Rosetta Type także dostępne w dwóch wielkościach optycznych – odmiana tekstowa antykwy oparta została o trzecią antykwę Francesco Griffa z Collona i czwartą antykwę z Leoniceo, z kolei tekstową kursywę oparto o pierwszą italikę Griffa z Virgil i późniejszy projekt dla Soncino z Petrarch, odmiany tytułowe oparte zostały o wzorce bardziej kaligraficzne.

W przypadku odmian bezszeryfowych starałam się odnaleźć kroje, które byłyby czytelne w małych wielkościach, a które jednocześnie pasowałyby stylistycznie do znalezionych odmian szeryfowych.  Najciekawszym przykładem wydał się krój Nota w wykonaniu Nikola Djurka z Typonine, humanistyczny, o małym kontraście, renesansowych proporcjach oraz co ciekawe pochyleniu liter o 2°, nadało to bardziej kaligraficzny charakter literom. Innym interesującym przykładem był krój FF Yoga Sans Pro autorstwa Xaviera Dupré

o zbalansowanym rytmie, oparty także o renesansowe proporcje.

​

Tempera Biblio

​

Ostatnim etapem poszukiwań było odnalezienie super rodzin, które działałyby bardziej neutralnie w publikacji. Ostateczny wybór padł na projekt fontu Tempera Biblio i Tempera autorstwa Nikola Djurka z Typotheque. Holenderski dom typograficzny zatrudnia bardzo dobrych projektantów i oferuje w wersjach standardowych fontów – wsparcie dla wszystkich języków łacińskich oraz liczne funkcje zecerskie. Natomiast w wersjach pro – znaki dla pism cyrylickich, greckich, arabskich czy armeńskich.

Krój Tempera to super rodzina, w której znajduje się 10 odmian szeryfowych

i 8 odmian bezszeryfowych. Krój jest ekonomiczny, posiada niski kontrast, trochę zwiększoną wysokość x, dedykowany jest do składu tekstu ciągłego. Odmiany szeryfowe – Tempera Biblio występują w 3 wariantach z subtelnymi różnicami w ciężkości zachowując przy tym tę samą szerokość liter. Dlatego kolor tekstu może być zmieniany (na cięższy lub lżejszy) i zachowuje tę samą szerokość tekstu. Dodatkowo mamy do wyboru wersję szerszą o nazwie Wide. Font posiada także warianty liter z zawijasami co ciekawe zarówno w odmianach prostych (rzadkość) jak i kursywnych oraz liczne ornamenty. Mamy dostępne również ligatury, kapitaliki, cyfry nautyczne proporcjonalne, cyfry nautyczne tabelaryczne, cyfry proporcjonalne, cyfry tabelaryczne oraz we frakcji. Odmiany bezszeryfowe oparte są o konstrukcję liter szeryfowych.